سرقت مافيا شرط بندي از افراد جوان
آقاي خواننده پيشتر هم چنين ريسكهايي كرده بود، چه زماني كه براي اولينبار، دور از انتظار طرفدارانش، نماهنگي خارج از عرف اخلاقي آن روزها بيرون داده بود، چه زمانيكه در اوج احساسات ضدسعودي ايرانيها، براي اجرا به جده رفته بود و بارها و بارهاي ديگر كه براي پول و شهرت بيشتر، روي محبوبيتش قمار كرده و نشان داده بود از هرجهت قماربازي حرفهاي است.
درواقع در همان ساعاتي كه تعداد عمدهاي از مخاطبان او براي اعتراض رونمايياش از يك كازينو، درحال ترك صفحه مجازياش بودند، افراد كمتر، اما دستبهجيبتري، آمار اعضاي قمارخانه آنلاين او را بالا و بالاتر ميبردند، تا آقاي موزيسين، از اين به بعد، نه از راه هنر، كه با دستبرد زدن به جيب دنبالكنندگانش كسب درآمد كند. پديده «سلبريتي قمارباز» درواقع رونمايي از جديدترين پرده بازي سرگرمكننده و خانمانبرانداز «مافياي قمار» در ايران است.
مافيايي كه سطح بازي خود را از چهرههاي تبليغاتي و شاخهاي اينستاگرامي به سلبريتيها و چهرههاي محبوب ارتقا داده است. احتمالا همين مسئله و مجموعهاي از اقدامات جديد اين شبكه حرام، موجب موضعگيري جديد پليس ايران شد، تاجاييكه رئيس پليس فتا بهتازگي از شناسايي ? هزارو ??? سايت و انهدام ??باند در هشتماه ابتدايي سال?? خبر داده و دادستان عمومي و انقلاب مركز خراسان رضوي نيز از شناسايي و مسدودشدن ???سايت قمار و شرطبندي در دادسراي ناحيه? مشهد توسط واحد فني اين دادسرا گفته است. اين آمار زماني بيشاز پيش شايانتوجه ميشود كه بدانيم درآمد هريك از سايتهاي قمار، ارقامي ميلياردي است و از ضرب آن در تعداد سايتهاي فعال در اين زمينه، به اعداد شگفتانگيزي از يك تجارت سياه خواهيم رسيد.
رماندن اسب بخت
براي اينكه از سازوكار اين سايتها دقيقتر مطلع شويم، با «سينا» كه علاقه شديد او به سايتهاي بت (قمار) را از نزديك ديدهام، تماس ميگيرم. سينا كه حدود ??سال سن دارد، در روزهايي كه «بتزدن» تازه درميان نوجوانها و جوانها شيوع پيدا ميكرد، جزو طرفداران پروپاقرص قمارهاي اينترنتي بود و البته شور و هيجان زيادي هم براي معرفي اين كار بهعنوان يك برنامه قابل اتكاي مادي به ساير دوستان و همكارانش داشت، و البته موفق شده بود تعدادي از دوستان مشتركمان را هم به اين شبكه بكشاند.
قبول دعوت من از جانب سينا و دوستان بتبازش به صرف كيك و قهوه، آشنايي ما را با سازوكار اين شبكهها بيشتر ميكند. سينا، محمدجواد و طاها، هر سه دههشصتي هستند و هركدام بهترتيب حدود هشتسال، چهارسال، و يكسال سابقه فعاليت در شبكه قمار دارند. البته هيچيك از آنها در هيچجاي گفتوگويمان از عنوان «قمار» براي اين فعاليت استفاده نميكنند و بهنظر ميرسد از قبول قمار بودن اين فعاليت پرهيز ميكنند.
سينا دراينباره ميگويد: «اينجا خبري از آلات قمار و اينجور چيزها نيست و كساني هم كه در اين سايتها فعاليت ميكنند، بيشتر به چشم تجارت با آن برخورد ميكنند. ضمن اينكه خيلي از اين سايتها و پشتيبانهايشان دستي هم در كار خير دارند و بخشي از درآمد آن را صرف امور خيريه ميكنند.» طاها، به ما يادآوري ميكند كه گذشته از سايتهاي بت، بسياري از شبكههاي رسمي داخلي هم دست به بختآزمايي ميزنند، و فروش «برگههاي ارمغان بهزيستي» ازطريق كيوسكهاي روزنامهفروشي و برگزاري مسابقات پيامكي تلويزيون به حساب جيب مردم را از مصاديق گفته خود ذكر ميكند.
به آنها يادآوري ميكنم كه همه فقهايي كه درباره اين سايتها از آنها استفتا شده، بارها در پاسخ به استفتائات جداگانه بهصورت جزئي به سؤالات دراينباره پاسخ دادهاند و فعاليت بت و كازينوهاي اينترنتي را حرام دانستهاند و رواج يك پديده، دليلي بر شرعي و اخلاقي بودن آن نيست.
پشت پرده قمارخانههاي آنلاين
محمدجواد درباره روشهاي رايج مسابقات بختآزمايي اينترنتي ميگويد: «اگر بخواهيد وارد گردونه بختآزماييهاي اينترنتي بشويد، بايد بدانيد مدلهاي مختلفي از بازي وجود دارد. لاتاريها و كازينوها هستند، و بت هم هست. البته بت (پيشبيني مسابقات ورزشي) بهدليل اينكه خيليوقتها بيشتر از اينكه متكي به شانس محض باشد، به هوش و ذكاوت و قدرت ذهني تحليل و پيشبيني بستگي دارد، طرفداران بيشتري هم دارد، چون افراد ترجيح ميدهند به توانمنديهاي ذهنيشان تكيه كنند تا شانس محض؛ بهاينترتيب فكر ميكنند ميتوانند شرايط را بهتر مديريت كنند و به نتيجه برسند.»
البته بهنظر ميرسد اين افراد طرف مقابلشان يعني گردانندگان اين سايتها را دستكم گرفتهاند، صاحبان سرمايهاي كه قرار نيست هيچوقت بازنده باشند. شيوه كار هم چندان ناشناخته نيست؛ عضو سايت ميشويد، و آنقدر سرمايه مالي شركتكنندگان بازي داده ميشود (و بهنوعي اين سرمايه توسط سايت مديريت ميشود) كه برنده نهايي دستهاي پشت پرده قمارخانههاي آنلاين باشند.
شطرنج با مهرههاي پياده
با جستوجويي در شبكههاي اجتماعي، تلاش كرديم نحوه فعالشدن حدود ??نفر از كساني را كه در شبكه قمار تازهكار هستند و كمتر از يك سال است در اين سايتها فعاليت ميكنند، جويا شويم. ??نفر به پرسشهاي ما پاسخ دادهاند. خلاصهاي از مجموعه اين نظرخواهي چنين است: ??نفر از ??نفر كمتر از ??سال سن دارند. ?? نفر از آنها هنوز ?? ساله نشدهاند. بيشتر آنها ازطريق دوستانشان با اين شبكهها آشنا شدهاند، اما اين به آن معني نيست كه جذب هرمي در كار باشد، بلكه بيشتر نتيجه گفتگوهاي صميمانه دوستانه بوده است.
راحتي دسترسي به سايتها و نياز به سرمايه بسيار اندك (?? تا ?? هزار تومان) براي شروع فعاليت، انگيزه آنها را براي تجربه شركت در اين بختآزماييها افزايش داده است. بيشتر آنها در چند دور اول شركت در اين مسابقات، مبلغ بردشان بيشتر از آنچه از دست دادهاند، بوده است. بهجز يك نفر، بقيه همچنان مشتاق فعاليت در اين سايتها هستند، اگرچه تنها نيمي از آنها تاكنون مبلغ بردشان درمجموع بيشتر بوده است. بقيه اكنون بازندهاند و به فكر جبران باختهاي گذشته با پيروزيهاي بزرگ!
سينا كه دورهاي طولاني در كار بت بوده است با تأييد نتايج اين نظرسنجي مختصر، درباره عملكرد اين سايتها بيشتر توضيح ميدهد: «واقعيت اين است كه اين شبكه فعاليت ميكند تا كسب درآمد كند. درآمدهايشان هم هنگفت و ميلياردي است. براي رسيدن به اين درآمد ميلياردي مجبورند دستكم بخشي از ما را هم در اين بازي مشاركت بدهند. درواقع تا ما نباشيم، آنها هم وجود نخواهند داشت. بههميندليل براي خودشان ساختار ويژهاي دارند كه اگر آن را بشناسي، ميتواني با آنها بازي كني و تو هم بخش كوچكي از برد باشي، و نه لزوما يك بازنده!» او در توضيح حرفهايش، ادامه ميدهد: «معمولا اينطور است كه راههايي پيش پاي تازهواردها ميگذارند كه در چند دست اول سود مختصري داشته باشند و بعد كه بهاصطلاح نمكگير شدند، تازه اصل بازي شروع ميشود.»
طاها حرف او را اينطور ادامه ميدهد: «البته شما ميتوانيد آن درآمد اوليه را از حسابتان خارج كنيد، اما تقريبا هيچكس اين كار را نميكند؛ چون پول بهدستآوردن بهخوديخود لذت دارد و بتبازها هم ترجيح ميدهند درآمدشان از بت و حتي پساندازهاي شخصيشان را در همين راه به كار بيندازند.» سينا ميگويد: «بااينحال اين سايتها هركاري ميكنند كه از پول شما، براي خودشان سرمايه بيشتري جمع كنند. اين موضوع پوشيدهاي نيست. همه ما ميدانيم كه با دو گروه بازي ميكنيم. يك گروه رقباي ما در پيشبينيها هستند و يك گروه ديگر خود گردانندگان سايت.»
بودن يا نبودن؛ مسئله اين است؟
گردانندگان سايتهاي قمار آنلاين، چطور از پولهاي بتبازها استفاده ميكنند؟ يكي از اين كارها ايجاد گردش مالي سايت از پول خود مشاركتكنندگان است؛ به اينترتيب كه بخش اصلي سرمايه بتبازها هميشه در حسابهاي مديران اين سايتهاست و آنچه دراختيار شركتكنندگان قرار دارد، اعتبار شارژ شده آنهاست.
اين دراختيارداشتن سرمايه هم به دو شكل است؛ از يك طرف خود بتبازها ترجيح ميدهند بيشتر سرمايهشان را در اين شبكهها به گردش بيندازند و از طرف ديگر در سرمايهگذاريهاي زياد، سايتهاي قمار بهراحتي زير بار واريز موجودي آنها به حسابشان نميروند، و به بهانههاي مختلف مانند لزوم بهگردشانداختن مبالغ برده در بازيها و... تا زمان مشخصي، افراد را مجبور به حفظ موجوديشان در حساب شبكه قمار ميكنند؛ بهويژه زمانيكه افراد مبلغ شايانتوجهي بهعنوان سرمايه اوليه وارد اين شبكه ميكنند، با اين قاعده نانوشته روبهرو خواهند شد كه تا سرمايه ورودي خود را دستكم در يك يا چند دور بازي به گردش درنياورند، نميتوانند آن را از اكانت خود به حساب بانكيشان منتقل كنند.
سينا تجربه ديگري هم دارد؛ «برخي از اين سايتها به دلايل مختلف ناگهان از دسترس خارج ميشوند و زمانيكه شما را به نشاني جديد متصل ميكنند، خبري از موجودي قبلي حسابتان نيست و كسي هم دراينباره جوابتان را نميدهد؛ مبالغي كه كم هم نيست. درواقع گردانندگان اين سايتها همهجوره از اعضاي سايتشان ارتزاق ميكنند.»
محمدجواد در تأييد حرفهاي سينا، لايو اينستاگرامي ضبطشده يكي از چهرههاي مشهور كازينوها را نشانم ميدهد كه ميگويد: «اگر ما از خوشيهايمان فيلم ميگذاريم، لايفاستايل زندگيمان را ميگيريم و ميفرستيم، به اين دليل نيست كه بخواهيم دل شما را بسوزانيم. چرا بايد اين كار را انجام دهيم؟ شما نباشيد، ما هم نيستيم. اين بيزينس كاري ما و روش تجارت ماست. از ما ميخواهند كه اين كار را انجام دهيم.»
همه، اندر خم يك كوچه
از سينا و دوستانش ميخواهم كه من را براي عضويت و مشاركت در يكي از اين سايتها همراهي كنند. با گوشي تلفن همراه سينا در كمتر از يك دقيقه به يكي از سايتهاي بت متصل ميشويم (البته سينا روي گوشياش پروكسي فعال كرده است و توضيح ميدهد كه اگرچه تعداد محدودي از اين سايتها بدون پروكسي دردسترساند، بيشتر آنها چنين نيستند).
ساخت اكانت هم زمان زيادي نميبرد و مهارت خاصي نميخواهد. فقط كافي است براي شروع به كار شماره تلفن همراه و ايميل وارد كنيد كه ميتوانيد از هر شماره يا ايميلي كه در دسترستان هست، استفاده كنيد و نيازي به دريافت تأييديه پيامكي و... هم نيست. بهسرعت به يك پشتيبان آنلاين هدايت ميشويم. سرعت كار، نظم و احترام سايت چشمگير است. پشتيبان آنلاين با احترام، دو مسير پرداخت ازشماره كارت و از درگاه اينترنتي سايت را دراختيارمان ميگذارد.
كافي است ??هزارتومان وجه قابل انتقال در كارت بانكيام موجود باشد تا اين شانس را داشته باشم كه عضوي شوم از اعضاي خوششانس اين شبكه جهاني! ترجيح ميدهم براي آنكه يك بازنده سريع نباشم، بهجاي واريز مستقيم پول، وارد درگاه بانكي اين شبكه قمار شوم. درگاه بانكي بسيار منظم آماده شده است و اگرچه فاقد پسوند درگاه امن است، به من براي استفاده از دو درگاه از بانكهاي معتبر كشور دسترسي ميدهد؛ و من به اين فكر ميكنم كه چطور درحاليكه براي بسياري از فعالان مشاغل اينترنتي و صنايع كوچك، استفاده از چنين امكاناتي با هزار، اما و اگر و سنگاندازي از طرف بانكها و سامانه شاپرك و... همراه است، مافياي قمار بهراحتي آب خوردن از اين درگاهها بهرهمند است.
البته اين تعجب فقط براي ما نيست و گويا مسئولان هم در كار اين شبكه و روابط پشت پرده آن ماندهاند، تاجاييكه آذريجهرمي، وزير ارتباطات، به تاريخ ??جولاي???? (دو سال پيش) اينطور توئيت كرده است: «مشكلات با يك پسوند ملي حل نميشود. الان هم پول اين بختآزماييها و قمارها در شبكه ملي بانكي ايران جابهجا ميشود كه كاملا با قوانين ملي فعالاند.» و روحا... نجابت، نماينده مجلس، درباره سكوت بانك مركزي دربرابر تراكنشهاي سايتهاي قمار در توئيتر خود، خطاب به رئيس كل بانك مركزي، نوشته است: «جناب آقاي همتي، جاي قلمفرسايي و جنگ سياسي، مسئوليت كارهايتان را بپذيريد. مديران بانك مركزي بايد پاسخ دهند چرا نسبتبه تراكنشهاي سايتهاي قمار بيتفاوت هستند. هزاران خانواده قرباني ميشوند، چون بانكها ميخواهند از تراكنش قمار سود كنند؟!»
ماجراي حسابهاي بانكي
با سينا و دوستانش، درباره بانكهاي متصل به شبكه قمار صحبت ميكنيم. ميگويند ممكن است شماره كارت مقصد از هر نوع حساب بانكي باشد، اما اين شماره حسابها مرتب تغيير ميكنند و عمر بسياري از آنها بيشتر از يك يا چند هفته نيست. چرايي اين موضوع را ميتوان در صحبتهاي سرهنگ عليمحمد رجبي، رئيس مركز تشخيص و پيشگيري از جرائم سايبري پليس فتاي ناجا، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان دنبال كرد؛ «يكي از نكاتي كه دراينباره بايد به آن توجه كرد، بحث اجارهگرفتن كارت و شماره حساب افراد است.»
برخي بتبازها در گفتگوهاي جداگانه اينترنتي به ما ميگويند كه گردانندگان اين سايتها گاهي بهسراغ مشتركان معمولي اين سايتها ازجمله خود آنها آمدهاند و براي اجاره كارت بانكي آنها براي يك ماه، به مبلغي بين ? تا ?ميليون تومان، و در مواردي پيشنهاد درصدي از اندوخته كارت به ميزان يك تا ? و حتي ??درصد را دادهاند. البته كه بيشتر اين افراد از واريز چندصدميليون تا چندميليارد پول سرگردان در حسابهايشان واهمه دارند و به گفته خودشان، بيش از آنكه نگران پيگيريهاي پليس باشند، از عواقب دچارشدن به مسائل يك شبكه بزرگ فساد، قمار و فحشا هراس دارند.
از تخممرغ دزدي «قمار» تا شتردزدي فيشينگ و پولشويي
به همراه تيم كوچك بتبازها، به ادامه ثبتنام در سايت مشغول هستيم. براي ادامه ثبت نام بايد حسابمان را ازطريق درگاه اينترنتي سايت شارژ كنيم. نكته مهم و كمترتوجهشده درباره اين درگاهها، نداشتن پسوند و علامت درگاه امن است. درواقع اگرچه بسياري از اين سايتها از شبكه شاپرك بهره ميبرند و علاوهبر درگاه، داراي نماد هم هستند، نداشتن پسوند و علامت درگاه امن، ميتواند دليلي بر فيشينگ توسط اين سايتها باشد.
درواقع زمانيكه من اطلاعات كامل بانكي خود را به اين درگاههاي ناامن منتقل ميكنم، يك تيم آماده كلاهبرداري، نقشه بعدي خود را براي حسابهاي من عملي ميكند؛ ذخيره كامل اطلاعات بانكي و خاليكردن حساب توسط تيم دوم شبكه قمار، تا هيچ نشانهاي از عاملان اين كلاهبرداري هم باقي نباشد و دست مالباخته بختبرگشته هم به هيچ جا بند نباشد. به گفته پليس ايران، شبكههاي قمار، يكي از راههاي پولشويي سازمانيافته نيز محسوب ميشوند. رؤساي پليس فتاي سراسر كشور بارها و بارها سايتهاي قمار آنلاين را راهي براي پولشويي معرفي كردهاند.
در هفته جاري، رئيس پليس فتاي استان مازندران با اشارهبه احضار ???نفر در حوزه فعاليت در سايتهاي شرطبندي، از مسدودشدن ???عدد كارت بانكي با گردش حساب ميلياردي خبر داد و در گفتگو با پايگاه اطلاعرساني پليس فتا در تشريح اين خبر اعلام كرد: «در استان مازندران، برخورد منسجم و جدي با گردانندگان و مديران سايتهاي شرطبندي آنلاين كه اقدام به ايجاد اختلال در نظام اقتصادي كرده و پولشويي ميكنند، تشديد شده است.» همچنين چندي پيش، رئيس پليس فتاي تهران بزرگ از دستگيري فردي كه با اجارهكردن كارتهاي بانكي، اقدام به كلاهبرداري از كاربران سايتهاي شرطبندي و پولشويي كرده بود، خبر داد.
نهادهاي پاسخگو؛ دير و دور
امير اسحاقي، كارشناس فضاي مجازي، با انتقاد از غفلت افراد و خانوادهها از آنچه در سايتهاي قمار در جريان است، بخش مهمي از مسئوليت گسترش اين شبكه قمار را در كماثري فعاليتهاي نهادهايي ميداند كه «ميتوانند كاري انجام دهند و اين كار را نميكنند يا آنقدر تعلل ميكند كه ديگر دير شده است.» او ميگويد: «شما از يك طرف ميبينيد وزير ارتباطات مرتب از برخورد با اين قمارخانههاي اينترنتي ميگويد، و از طرف ديگر پهناي باند بين المللي كشور از نظر خط مشيهاي امنيتي در اختيار همين وزارتخانه است.»
نظري كه با اين گفته رسول جليلي، عضو حقيقي شوراي عالي فضاي مجازي، منطبق است كه «موضوع قمار در فضاي مجازي آنقدر مبهم نيست كه نياز به مصوبه شوراي عالي فضاي مجازي داشته باشد. قمار يك مسئله مشخص است كه حكم آن در فضاي واقعي مشخص بوده و ميتوان آن را به فضاي مجازي هم تسري داد. پهناي باند بين المللي كشور از نظر خط مشيهاي امنيتي، در اختيار وزارت ارتباطات است و موضوع قمار هم مسئله خلاف مقررات و امنيت كشور است.»
موسيالرضا صدر اسلامي، ديگر كارشناس فضاي مجازي نيز تاكيد دارد «با اينكه درگاههاي بانكي و سامانه شاپرك تحت تسلط بانك مركزي قرار دارند، پذيرفتني نيست كه هنوز و بعد از سالها فعاليت مجرمانه شبكههاي قمار، توجيهات مختلفي براي استفاده سايتهاي قمار از خدمات بانكداري رسمي كشور ارائه ميشود.» وي ادامه ميدهد: «هماكنون بسياري از كشورها بهويژه كشورهاي اروپايي با اين مسئله بسيار سختگيرانه برخورد كردهاند. در آمريكا هم نظارت دقيقي بر روي اين سايتها انجام ميشود و در بيشتر ايالات آمريكا با جرم مشاركت در اين سايتها بسيار سختگيرانه برخورد ميشود.
دليل اين قضيه نقش مهم اين سايتها در فعاليت پولشويي و شستن پولهاي كثيف بهدستآمده از تجارتهاي غيرقانوني از جمله تجارت مواد مخدر، انسان، اسلحه و تجارت جنسي از راه حسابهاي متصل به اين شبكههاست. اتفاقا همين نقشآفريني شبكه قمار و پولشويي در ساير تجارتهاي سياه است كه ميتواند ما را نسبت به برخي كاهليها و سهلانگاريها در اين زمينه حساستر كند.»
پول سياه و دستان خالي
درحاليكه مافياي قمار، روزبهروز خود را به انواع روشها فربه ميكند و توسعه ميدهد، دست مالباختگاني كه طعمه اين شبكهها ميشوند، از همهجا كوتاه است. دستگاه قضايي بهدليل جرمانگاري قمارهاي اينترنتي در قالب مواد ??? تا ??? قانون مجازات اسلامي و نيز قانون جديد جرائم رايانهاي، مالباختگان را يك طرف اين جرم تلقي ميكند و راه را بر شكايت قانوني آنها ناهموار كرده است و از طرف ديگر آسيبهاي ناشي از محدوديتهاي تحريمها و چالشهاي بينالمللي نيز راهي براي پيگيريهاي بينالمللي افراد مالباخته باقي نميگذارند، بهويژه آنكه برخلاف تصور اوليه بيشتر مشتركان اين سايتها، قمار اينترنتي در بسياري از كشورهاي جهان و ازجمله بيشتر ايالتهاي كشور آمريكا جرم محسوب ميشود و بهعنوان يكي از زمينههاي پولشويي با پيگيريهاي جدي عليه همه مشاركتكنندگان روبهروست.
مافياي قمار با ايجاد شبكه گسترده تبليغاتي، اكنون به شيوههاي گوناگون، نهتنها سرمايه مادي ايرانيان، بلكه اخلاق و خانواده ايراني را نيز مورد هدف قرار گرفته و براي پر كردن حسابهاي خود به هر وسيله ممكن متوسل شده است. در سراسر زمان گفتوگوي چندساعتهمان با سينا و دوستانش، يك سؤال مرتب در ذهنم تكرار ميشد. در پايان ملاقاتمان از او پرسيدم: «با همه اطلاعاتي كه از روشهاي گوناگون كلاهبرداري اينها داري، از قمار و دستبرد به حسابت گرفته تا فيشينگ و پولشويي، چرا اينهمه سال از اين كار دست برنداشتهاي؟» جواب چه ميتوانست باشد؟
شناسايي ??? سايت قمار و مسدود شدن بيش از ???? كارت بانكي
همين چند روز پيش بود كه مهران محرميان، معاون فناوريهاي نوين بانك مركزي در توييتي نوشت كه «اطلاعات ?? هزار قمارباز فعال شناساييشده توسط سامانه هوشمند كشف جرايم مالي شبكه پرداخت، به مرجع محترم قضايي ارسال شد.»
جواد جهانشيري رئيس پليس فتاي خراسان رضوي در همين خصوص ميگويد: فعاليت سايتهاي قمار در استان نسبت به سال گذشته ?? درصد رشد داشته و همين امر سبب شده كه دستگاه قضا با تاكيد بيشتري ورود پيدا كند و گرنه پيش از اين نيز به طور مستمر توسط پليس فتا بررسي صورت ميگرفت. طي همين بررسيها از ابتداي سال ??? سايت شناسايي و براي مسدود ساختنشان اقدام شده است. همچنين حدود ??? پرونده در خصوص اجاره كارت تشكيل شده و بيشتر از ???? كارت نيز مسدود شده است.
بهترين راه هاي جذب فالوور در اينستاگرام
Pdf آموزش زبان اسپانيايي
بهترين دانشگاههاي حسابداري ترکيه
چگونه از بورس سکه بخریم؟